Pirinçteki sessiz tehlike: Arsenik birikimi

İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Aysun Sağlam, pirinçteki arsenik birikimi ile ilgili kıymetli açıklamalarda bulundu. Arseniğin tabiatta doğal yollarla toprakta, yeraltı ve yerüstü sularında bulunduğunu belirten Sağlam, “Volkanik faaliyetler, kaya erozyonu, orman yangınları üzere doğal olaylarla tabiata karışan arsenik, madencilik, fosil yakıt kullanımı, endüstriyel atıklar ve kentsel atıklar üzere insan faaliyetleriyle çok daha yüksek oranlara ulaşıyor” dedi.

Dr. Sağlam, pirincin sulak alanlarda yetişen bir bitki olması nedeniyle arsenik emiliminin yüksek olduğunu belirterek, “Pirinç bitkisi, kökleriyle toprakta ve suda çözünmüş arseniği emer ve bunu direkt tanelerine taşır. Bu yüzden pirinç, öteki tahıllara kıyasla daha fazla arsenik biriktirme eğilimindedir” diye konuştu.

Uzak Doğu ülkelerinde arsenikle kirlenen topraklarda pirinç üretimiyle ilgili çok sayıda bilimsel çalışma yapıldığını hatırlatan Sağlam, Türkiye’de bu husustaki araştırmaların hayli hudutlu olduğuna da dikkat çekti.

İklim değişikliğiyle birlikte pirinçteki arsenik düzeyinin daha da artabileceğine işaret eden Dr. Sağlam, ABD’deki Columbia Üniversitesi’nde yapılan çalışmalara değinerek, “Sıcaklıkların 2 derece artması ve atmosferdeki karbondioksit düzeyinin yükselmesi, arsenik üzere ziyanlı hususların pirince geçişini hızlandırıyor. Bu da gelecekte çok daha büyük bir sıhhat sıkıntısıyla karşı karşıya kalabileceğimiz manasına geliyor” biçiminde konuştu.

Arsenik maruziyetinin önemli sıhhat problemlerine yol açabileceğini vurgulayan Sağlam, “Kısa vadede mide ağrısı, kusma, düşük tansiyon ve deri lezyonları üzere semptomlar görülürken; uzun vadede akciğer, karaciğer, mesane ve böbrek kanseri üzere ölümcül hastalıklara neden olabilir. Ayrıyeten kalp hastalıkları, diyabet, bağışıklık sistemi bozuklukları ve nörogelişimsel meselelerle da bağlantılıdır” sözlerini kullandı.

Tüketicilerin kişisel olarak alabileceği tedbirlerin sonlu olduğuna dikkat çeken Sağlam, “Bilinçli tüketici çok pirinç tüketiminden kaçınarak bir ölçü korunabilir. Lakin temel tahlil üretim kademesinde alınacak önlemlerde. Arsenik emilimi düşük pirinç çeşitlerinin geliştirilmesi, su ve toprak idaresinin güzelleştirilmesi ve endüstriyel arsenik salınımının önlenmesi üzere adımlar çok daha tesirli olacaktır” dedi.